INSTANDHOUDEN EN TOEPASSEN
De werkzaamheden van de tot het Platform behorende organisaties richten zich allereerst op het instandhouden van de rassen en gewassen.
Een tweetal voorbeelden van Friezen die zich wat dit betreft erg verdienstelijk hebben gemaakt zijn Hessel Bouma uit Tirns die zich inzette voor de Friese Roodbonte en Hein Sterk die ervoor zorgde dat een tiental Friese vlasrassen bewaard bleven.
Er is bij het instandhouden veel werk te verrichten. Vaak moet worden ingegaan tegen gangbare ontwikkelingen. Bovendien gebeurt het door vrijwilligers die vaak ook andere besognes hebben.
Het wordt moeizamer, als geprobeerd wordt de rassen of gewassen te laten toepassen.
Soms zijn er gunstige perspectieven, zoals bij het inpassen van de beide Friese runderrassen in de natuurinclusieve - en kringlooplandbouw. Veel mogelijkheden biedt ook het verwerken van de geschikte gewassen of rassen in streekproducten.
Hierbij is het probleem dat het de consument over het algemeen weinig uitmaakt of het hierbij om Fries of ander uitgangsmateriaal gaat. Streekproducten moeten zich volgens hen vooral onderscheiden door de smaak of duurzaamheid doordat het materiaal van dichtbij komt.
In voorafgaande afleveringen van OER werd duidelijk dat er geen schot komt in een Platformproject dat bedoeld is om Friese rassen en gewassen toe te passen door ze te vermarkten. Mogelijke subsidiënten brachten er tegen in dat het wel geen toeval zal zijn dat de rassen en gewassen waar het dan om gaat van de markt zijn geraakt. Toch had dat vaak een slechte reden: zo werd de Berlikumer Ui van de markt gehaald, omdat de groothandel bezwaar maakte tegen de rode deeltjes die er in voorkomen. Sterke eigenschappen van de ui zoals bewaarbaarheid en smaak werden hierbij over het hoofd gezien.
Gaat het over Fries erfgoed, dan is er bij een groot aantal organisaties en in het provinciaal beleid veel aandacht voor het instandhouden van monumenten, het niet-levend erfgoed.
In het voormalige PEB-gebouw in Leeuwarden zijn onder de benaming 'Platform Monumentenstichtingen Fryslân (PMF)' het Steunpunt Monumentenzorg Fryslân, de Stichting Alde Fryske Tsjerken, de Stichting Fryske Mole en de Stichting Monumentenwacht Fryslân gevestigd. Fryslân kent nog een tiental organisaties die zich op dit terrein bewegen.
Dit afgezet tegen pogingen het levend erfgoed in stand te houden en te laten toepassen levert een scheve verhouding.
Structureel worden miljoenen euro's voor het behoud van monumentaal erfgoed uitgetrokken.
Ondanks hierover door Provinciale Staten gedane uitspraken, leverde een door het Platform ondernomen poging het provinciaal beleid er beter op af te stemmen, tot nu toe onvoldoende resultaten.
Toch is het toepassen van de rassen en gewassen de beste manier om ze in stand te houden.
Zieke aardappelen konden meestal worden vervangen, maar toen dat niet meer lukte werd met behulp van fondsen door het Werkverband een tent aangeschaft waarin de collectie werd ondergebracht. Luizen hadden zo geen toegang meer tot de daarin geplante aardappelen. Desondanks constateerde Freerk Zwart, de beheerder van de collectie, dat er ook in de tent enkele zieke exemplaren voorkwamen. Deze kunnen in een laboratorium met behulp van weefselkweek gezond gemaakt worden, maar daaraan zijn hoge kosten verbonden. 